Urlop wypoczynkowy to czas przeznaczony na odpoczynek i regenerację, podczas którego pracownik nie wykonuje obowiązków wynikających z umowy o pracę. Zasada ta dotyczy również osób zarządzających zakładem pracy. Jednak w ich przypadku incydentalne, krótkie czynności służbowe – zwłaszcza podjęte z własnej inicjatywy – nie muszą oznaczać przerwania urlopu.
Urlop – prawo pracownika
Każdy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego (art. 152 k.p.). Urlop ma służyć pełnej regeneracji – dlatego w tym okresie pracownik nie powinien wykonywać pracy na rzecz pracodawcy.
Jeżeli jednak pracownik na polecenie przełożonego wykonuje czynności służbowe w trakcie urlopu, oznacza to jego przerwanie.
Przykład
Pracownik przebywa na dwutygodniowym urlopie, ale trzykrotnie odbiera kilkugodzinne telefony od pracodawcy w sprawach służbowych. W takim przypadku nie jest to incydentalny kontakt, ale faktyczne wykonywanie pracy – a więc urlop zostaje przerwany.
Kto jest pracownikiem zarządzającym?
Zgodnie z art. 128 § 2 pkt 2 k.p., do tej grupy należą m.in.:
- osoby kierujące jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępcy,
- członkowie kolegialnych organów zarządzających,
- główni księgowi.
To kadra menedżerska, w przypadku której przepisy prawa pracy stosuje się nieco łagodniej – ale nie oznacza to całkowitego pozbawienia ochrony.
Stanowisko PIP
Państwowa Inspekcja Pracy wyjaśnia, że pracownik nie ma obowiązku zabierania na urlop telefonu służbowego ani odbierania służbowych połączeń na telefon prywatny.
Pracodawca może w regulaminie wprowadzić obowiązek odbierania telefonu na urlopie, ale tylko wobec pracowników kluczowych dla funkcjonowania firmy (np. kadry kierowniczej) i tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Co ważne, pracodawca nie może ukarać pracownika za brak odbierania telefonu na urlopie. W razie nałożenia kary – pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy.
Drobne czynności menedżera a urlop
Każdy pracownik – niezależnie od stanowiska – ma prawo do urlopu wolnego od pracy. Ale w odniesieniu do osób zarządzających przyjmuje się, że drobne, krótkie czynności służbowe podjęte z własnej woli nie przerywają urlopu.
Orzecznictwo SN
Sąd Najwyższy w wyroku z 23 marca 2017 r. (I PK 130/16) wskazał, że:
- na menedżerze spoczywa obowiązek takiej organizacji pracy, aby zapewnić sobie i innym pracownikom niezakłócony urlop,
- tylko czynności wymuszone poleceniem pracodawcy lub wyjątkowymi okolicznościami mogą prowadzić do stwierdzenia, że urlop nie został faktycznie wykorzystany,
- czynności wykonywane dobrowolnie, bez przymusu i w niewielkim zakresie, nie stanowią pracy w rozumieniu kodeksu pracy.
Przykład
- Nie przerywa urlopu: Główna księgowa na urlopie kilka razy kontaktuje się z zespołem, by upewnić się, że wszystko przebiega prawidłowo – robi to z własnej inicjatywy i incydentalnie.
- Przerywa urlop: Księgowa otrzymuje polecenie analizy dokumentacji i realizuje je podczas urlopu – to konkretne zadanie służbowe na polecenie przełożonego.
Podsumowanie
Urlop wypoczynkowy jest prawem każdego pracownika, również menedżera. Co do zasady jakiekolwiek zadania służbowe przerywają urlop. Wyjątek dotyczy jedynie krótkich czynności wykonywanych incydentalnie i z własnej inicjatywy – wtedy urlop nie jest formalnie naruszony.
Podstawa prawna:
art. 128 § 2 pkt 2, art. 152, art. 164, art. 167 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 277)
