ESG I CSR W POLSCE

Szanowni Państwo, 
współczesne społeczeństwo coraz bardziej staje się świadome otoczenia, w którym egzystuje oraz odpowiedzialności za nie. Za sprawę konieczną uznaje się działania mające wpływ na ochronę środowiska, poprawę warunków społecznych wraz z budową trwałych i zrównoważonych relacji. Naprzeciw oczekiwaniom wychodzą dwie koncepcje – ESG oraz CSR, które uznawane są za strategiczne podejście do trzech istotnych stref: środowiska, społeczeństwa oraz zarządzania.

CZYM JEST ESG?

Skrót ESG, który powstał od pierwszych liter Environmental, Social, corporate Governance, jest zintegrowanym podejściem zarządzania, które obejmuje aspekty z obszaru środowiska, społecznej odpowiedzialności i ładu korporacyjnego oraz jest standardem nowoczesnego funkcjonowania biznesowego. 

Skrót ten można rozłożyć na następujące elementy: 

1. “E” Environmental  – Kwestie środowiskowe 
   Litera E skupia się na dziedzinie ekologicznej, podkreślając istotny wpływ wszelkich organizacji na otoczenie i ekosystem. 
2. “S” Social – Kwestie społeczne 
   Kwestie społeczne koncentrują się na interakcjach organizacji z różnymi grupami interesariuszy, takimi jak pracownicy, klienci, dostawcy i lokalna społeczność. 
3. “G” Governance – Zarządzanie i ład korporacyjny 
   Elementy zarządzania jak i ładu korporacyjnego obejmują etykę i klarowność podejmowanych działań. 

CZYM JEST CSR?

CSR, czyli Corporate Social Responsibility, tłumaczony jako Społeczna Odpowiedzialność Biznesu stanowi integralne podejście działalności przedsiębiorstwa koncentrującej się głównie na czynnikach wpływu społecznego oraz wpływu przedsiębiorstw na kreowane relacje z otoczeniem. Filozofia bezsprzecznie zakłada, iż przedsiębiorstwa posiadają etyczny jak i imperatywny obowiązek do podejmowania inicjatyw mających korzystne rezultaty oraz działań służących dobru ogółu.
Przedsiębiorstwa wyznające tę koncepcję starają się aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym, realizując inicjatywy niosące korzyści dla społeczeństwa, a nie jedynie dla przedsiębiorstw. 

Do działań podejmowanych w ramach Corporate Social Responsibility, które są realizowane przez przedsiębiorstwa zaliczają się:

1. programy charytatywne; 
2. programy edukacyjne; 
3. inwestycje w społeczność lokalną.

Natomiast siedem obszarów społecznej odpowiedzialności biznesu klasyfikuje się następująco: 

1. ład organizacyjny; 
2. prawa człowieka; 
3. stosunki pracy; 
4. środowisko; 
5. sprawiedliwe praktyki rynkowe; 
6. relacje z konsumentami; 
7. zaangażowanie społeczne. 

Z CZEGO WYNIKA I OD KIEDY BĘDZIE OBOWIĄZYWAĆ?

1. CSR – Samoregulacja w obszarze CSR opiera się na własnych zasadach, choć istnieją wytyczne i normy, które przedsiębiorstwa mogą uwzględniać. Jednym z kluczowych punktów odniesienia dla CSR jest ISO 26000, wprowadzone przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) w 2010 roku, które stanowi zbiór dobrowolnych wytycznych, mających wspomagać firmy w ocenie swoich strategii oraz postępów w dziedzinie działań związanych z społeczną odpowiedzialnością.
2. ESG – Dyrektywa ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. dyrektywa CSRD), która została opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE 16 grudnia 2022 roku, określa obowiązek raportowania wyników działań podejmowanych w ramach zrównoważonego rozwoju w zakresie rozszerzonym, niż  stanowiły to wymagania innych aktów prawnych. Wymogi zaczną obowiązywać w roku obrotowym 2024, co oznacza, iż obowiązek przedłożenia takiego raportu będzie konieczny od 2025 roku.

Z samego początku objęte zakresem będą spółki podlegające pod dyrektywę  NFRD, która stanowiła podwalinę wymogów raportowania dotyczących informacji niefiskalnych przez konkretne duże przedsiębiorstwa oraz spółki notowane na unijnych rynkach z minimalną liczbą 500 zatrudnionych pracowników (w przypadku, gdy wartość bilansowa przekracza 85 milionów złotych rocznego przychodu lub w sytuacji, gdy przychody te przekraczają 170 milionów złotych. Jednak z czasem przepis będzie rozszerzony na resztę przedsiębiorstw. 

Od 2026 roku obowiązek przedstawienia raportu (za rok 2025) będzie dotyczył firm, które spełnią przynajmniej dwa z trzech poniższych kryteriów:

• zatrudniają co najmniej 250 pracowników;
• mają sumę bilansową przekraczającą 85 milionów złotych;
• generują roczne przychody wynoszące przynajmniej 170 milionów złotych.

Natomiast raport ESG przewiduje, iż za rok 2026 zobowiązane do sporządzenia raportów będą również małe jak i średnie przedsiębiorstwa pod względem następujących czynników: 

• zatrudnianie minimum 10 pracowników; 
• przekroczenie sumy bilansowej na poziomie 1,5 miliona;
• przychód powyżej 3 milionów złotych. 

ZAKRES PRZEDMIOTOWY

1. ESG – Poszerza horyzonty, integrując wymiary społeczne z ekologicznymi i zarządczymi. ESG nie tylko analizuje wpływ społeczny, lecz także zagadnienia związane z ekologią i zarządzaniem. 
2. CSR – Zwykle skupia się na społecznym wpływie przedsiębiorstwa, często kładąc nacisk na działania charytatywne, filantropijne, inwestycje społeczne oraz etykę biznesową. 

SANKCJE I KARY

Regulacje i nowe standardy oraz ich wejście w życie bezsprzecznie oznaczają nowe możliwości, jednak niewykonanie obowiązków sprawozdawczych oraz opieranie się na fałszywych danych skutkuje sankcjami prawnymi, które przewidują karę grzywny i/lub pozbawienia wolności do lat dwóch oraz karami finansowymi, które każdy kraj ustali wedle własnego poziomu, biorąc  pod uwagę odpowiednie czynniki takie jak: wielkość przedsiębiorstw, powtarzalność naruszeń czy ilość nieprawidłowości występujących w raportach sprawozdawczych.

Dokument ten ma charakter jedynie informacyjny i nie stanowi porady prawnej/ podatkowej/ biznesowej. 
Każda sytuacja powinna być dokładnie zbadana, aby potwierdzić zakres zastosowania omawianych w broszurze regulacji.